Zbiornik retencyjny

Mianem zbiornika retencyjnego określa się sztuczny zbiornik wodny powstający najczęściej na rzece, za sprawą zapory, która tamuje odpływ wody. Ma on za zadanie magazynować ją w okresach nadmiaru i pozwalać korzystać z niej w czasie niedoboru. Do funkcji zbiornika retencyjnego zalicza się również zabezpieczanie obszarów przybrzeżnych przed powodziami i produkowanie prądu. Co jeszcze warto wiedzieć na jego temat?

Zbiorniki retencyjne podzielić można na duże oraz małe. Pierwsze z nich powstają na największych rzekach, przeważnie na terenach górskich, gdzie koryto rzek jest węższe, co przekłada się na niższy koszt budowy zapory wodnej. Zlokalizowane na tego typu terenach zbiorniki retencyjne często są elektrowniami. Te położone niżej odpowiadają natomiast za regulowanie poziomu rzek w sytuacji zagrożenia powodzią. Duży zbiornik retencyjny ma za zadanie zasilać rzekę w momencie, w której opada w niej poziom wody. Dodatkowo, nawadnia on okoliczne pola uprawne i tereny.

Do czynienia możemy mieć również z tak zwanymi zbiornikami małej retencji, które powstają poprzez spiętrzenie wód na małych rzekach, potokach, w kanałach oraz rowach. Tym, co je charakteryzuje jest duża różnica poziomów wody regulowana przez zatokę.

Zgodnie z definicją GUS, zbiornikiem retencyjnym jest: jezioro lub inny naturalny zbiornik wodny, rzeka, strumień, struga, potok, kanał lub ich części, sztuczny zbiornik wodny, wody przejściowe, wody przybrzeżne oraz morskie wody wewnętrzne.

Zadaniem zbiornika retencyjnego jest możliwie jak najdłuższe gromadzenie wody, nawadnianie okolicznych terenów i zabezpieczanie ich przed powodzią. To jednak nie jedyne jego funkcje. Jest on również atrakcyjnym terenem do turystyki i rekreacji. W momencie, w którym zbiorniki retencyjne osiągają wysoki poziom wody spadkowej, niektóre zapory wyposażane są w elektrownie wodne, inna dostarczają natomiast wodę okolicznym mieszkańcom po uprzednim jej przefiltrowaniu. Do zadań zbiorników retencyjnych zaliczyć można również swobodną migrację ryb oraz zwierząt wodnych.

Jak podaje Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, w Polsce znajduje się 100 sztucznych zbiorników retencyjnych. Około 1/2 z nich powstała przez wybuchem II wojny światowej. Zmiany klimatyczne, z jakimi mamy do czynienia w ostatnich latach (mowa tutaj o długich okresach suszy lub intensywnych opadach) sprawiają, że zbiorniki retencyjne są istotnym elementem przeciwdziałania wynikającym z tego problemom, gwarantując optymalną ilość wody — tak dla ludzi, jak i dla środowiska, poprawiając bilans wodny w danej okolicy.

Jak przedstawia się potencjał Polski w kontekście zbiorników retencyjnych? W naszym kraju znajduje się 100 000 kilometrów rzek, strumieni oraz potoków, 8638 kilometrów wałów przeciwpowodziowych, 37 792 budowle piętrzące oraz, jak już zostało wspomniane powyżej, 100 zbiorników retencyjnych. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie staje buduje nowe oraz modernizuje już istniejące zbiorniki retencyjne. Znacząca część z nich znajduje się na obszarze Natura 2000.